Η αφασία είναι μια διαταραχή που προκαλείται από βλάβη σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την έκφραση και την κατανόηση του λόγου. Η αφασία προκαλεί διαταραχή στην επικοινωνία με τους άλλους. Πολύ συχνά, προκύπτει ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού επεισοδίου. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες προσβάλλονται εξίσου και τα περισσότερα άτομα με αφασία βρίσκονται σε μέση έως μεγάλη ηλικία. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αφασίας. Τα συμπτώματά της εξαρτώνται από τον τύπο που έχει κάθε άτομο.
- Τα άτομα με αφασία Broca έχουν βλάβη στο πρόσθιο τμήμα της πλευράς του εγκεφάλου που κυριαρχεί στη γλώσσα. Τα άτομα με αυτό το τύπο, που μερικές φορές ονομάζεται αφασία εκπομπής, για παράδειγμα, μπορεί να εξαλείψουν τις λέξεις “και” και “το” από τη γλώσσα τους και να μιλήσουν με σύντομες, αλλά ουσιαστικές προτάσεις. Συνήθως μπορούν να καταλάβουν ορισμένα κομμάτια της ομιλία των άλλων. Επειδή η βλάβη βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου που είναι επίσης σημαντικό για τις κινητικές λειτουργίες, τα άτομα με αφασία Broca έχουν συχνά αδυναμία στη δεξιά πλευρά ή ακόμα και παράλυση του χεριού και του ποδιού.
- Όσοι πάσχουν από αφασία Wernicke έχουν βλάβη στο πλευρικό τμήμα της περιοχής του εγκεφάλου που κυριαρχεί στη γλώσσα. Όσοι πάσχουν από αφασία Wernicke, μπορεί να μιλήσουν με μακροσκελείς συγκεχυμένες προτάσεις, να προσθέσουν περιττές λέξεις ή να δημιουργήσουν νέες λέξεις. Συνήθως δυσκολεύονται να κατανοήσουν την ομιλία των άλλων.
- Σε άτομα με ανομική αφασία υπάρχει καλή ροή λόγου και η ικανότητα ακουστικής κατανόησης βρίσκεται εντός των φυσιολογικών ορίων. Διατηρείται η επανάληψη λέξεων και η κατανόηση γραπτού λόγου. Έντονη είναι η δυσκολία στην αναζήτηση λέξεων.
- Η γενική αφασία είναι η πιο σοβαρή μορφή της ασθένειας. Σε αυτήν, ο ασθενής μπορεί να παράγει μόνο πολύ λίγες λέξεις που αναγνωρίζονται και καταλαβαίνει λίγο έως καθόλου το προφορικό λόγο. Επιπρόσθετα δεν μπορεί να γράψει ή να διαβάσει.
Όπως αναφέρθηκε, η αφασία προκαλείται από βλάβη στην περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τις γλωσσικές λειτουργίες. Η βλάβη μπορεί να προκληθεί από: εγκεφαλικό, τραύμα στο κεφάλι, όγκος στον εγκέφαλο, φλεγμονή ή απομυελίνωση, άνοια.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αφασίας;
Η διάγνωση της αφασίας, η έκταση της διαταραχής και η πρόβλεψη για επιτυχή θεραπεία μπορούν να αξιολογηθούν και να επιβεβαιωθούν από ένα σύνολο περιεκτικών γλωσσικών τεστ που διεξάγονται από έναν λογοπαθολόγο. Αυτά τα τεστ περιλαμβάνουν τη μελέτη της ομιλίας, την ονομασία, την επανάληψη, την κατανόηση, την ανάγνωση και τη γραφή. Η διάγνωση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει τη χρήση απεικονιστικών διαδικασιών για την εξέταση του εγκεφάλου, όπως αξονική τομογραφία (CT), μαγνητική τομογραφία (MRI) και τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET).
Μπορεί η αφασία να θεραπευτεί;
Δεδομένου ότι οι τυπικές αιτίες της αφασίας οφείλονται σε τραυματισμό στη δομή του εγκεφάλου, συνήθως η αφασία δεν επιδέχεται θεραπείας. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες θεραπευτικές τεχνικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και βελτιώνουν την συνολική εικόνα του ασθενή. Προκειμένου να επιλέξετε τι είδους θεραπεία θα ακολουθήσετε, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το νευρολόγο σας. Ο ιατρός θα σας ενημερώσει για τις κατάλληλες επιλογές λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η ηλικία, η συνολική υγεία και το ιατρικό ιστορικό σας, η αιτία και η έκταση της διαταραχής, το αν είστε αριστερόχειρας ή δεξιόχειρας, την ανοχή σας για συγκεκριμένα φάρμακα, διαδικασίες ή θεραπείες. Ακόμη, θα ληφθούν υπόψη οι προσδοκίες για την πορεία της διαταραχής, η γνώμη και η προτίμηση σας. Είναι σημαντικό να προγραμματίσετε άμεσα μια επίσκεψη σε νευρολόγο σε περίπτωση που υποψιάζεστε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχει συμπτώματα αφασίας. Για να προετοιμαστείτε για το ραντεβού σας, σημειώστε τα συμπτώματα που έχετε βιώσει , όπως τι είδους λέξεις σας ήταν δύσκολο να πείτε, πόσο συχνά σας συμβαίνει αυτό και για πόσο καιρό, αν έχετε πρόβλημα να μιλήσετε ή να γράψετε ή και τα δύο, αν σας είναι δύσκολο να κατανοήσετε τους ανθρώπους γύρω σας. Ακόμη, είναι σημαντικό να αναφέρετε εάν κάποιος άλλος στην οικογένεια έχει παρόμοια συμπτώματα, αλλαγές που βιώνετε στη διάθεση ή τη συμπεριφορά σας , τυχόν νέα φάρμακα που λαμβάνετε ή αλλαγές στο ιατρικό σας ιστορικό.
